Vanaf 2023 renovatieplicht voor residentiële gebouwen

Tegen 2050 moet de CO2-uitstoot van alle gebouwen naar omlaag om te kunnen voldoen aan de Europese doelstellingen: tegen 2050 wil Europa het eerste “koolstofneutrale” continent zijn. De Vlaamse regering boog zich begin maart 2022 over het uitvoeringsbesluit rond de renovatieplicht voor residentieel vastgoed (huizen, appartementen...). Het doel is om deze renovatieplicht in te voeren op 1 januari 2023 voor residentieel vastgoed. Voor niet-residentieel vastgoed (commercieel vastgoed) is deze verplichting sinds 1 januari 2022 in werking.

Wat betekent de renovatieplicht

We vatten het kort samen voor u. Vanaf 1 januari 2023 zal je als nieuwe eigenaar van een residentiële woning (een huis, appartement, studio, …) verplicht zijn om binnen de 5 jaar – te rekenen vanaf de datum van de authentieke akte – moeten voldoen aan een minimaal energieprestatieniveau. Het minimale energieprestatieniveau is Label D, zowel voor eengezinswoningen (huizen) als voor meergezinswoningen (appartementen, studio’s en kamers).

Daarna wordt het label met tussenstappen verder verstrengd, zoals aangegeven op volgende figuur:

Opgelet: Dit traject geldt voor eengezinswoningen, appartementen én kleine niet-residentiële eenheden, zoals aan een kleine handelszaak (max. 500m²) onderaan een appartementsgebouw.

Tussen 1 januari 2023 en 1 januari 2045 verschillen de normen dus naargelang het aangekochte goed een huis of een meergezinswoning is: telkens liggen de eisen één label hoger bij de huizen.

Om controles mogelijk te maken, legt de regering de verplichting op om binnen vijf jaar na een authentieke aankoopakte een nieuw EPC te laten opmaken (waaruit moet blijken dat de energie-efficiëntie (voldoende) is verhoogd).

Uitzonderingen op de regel

Toch ook belangrijk: er zijn twee uitzonderingen voorzien. Zo is men vrijgesteld in geval van sloop binnen vijf jaar na de authentieke aankoopakte. Daarbij worden geen specifieke normen opgelegd in geval van heropbouw: logisch aangezien dergelijke heropbouw altijd onderworpen is aan EPB. De tweede vrijstelling is van toepassing op onroerend erfgoed.

Informatieplicht door de vastgoedmakelaar

Als vastgoedmakelaar is React verplicht de kandidaatkopers te wijzen op het feit dat er een renovatieplicht geldt en dat ze daarover op de website van het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap meer informatie kunnen terugvinden.

Deze informatieplicht zal gelden van zodra de authentieke akte na 31 december 2022 verlijdt.

Wat als de renovatieplicht niet wordt nageleefd?

Wanneer na 5 jaar geen nieuw EPC is opgemaakt waaruit blijkt dat de woning aan de minimale energieprestatie-eis beantwoordt, zal het VEKA een administratieve geldboete (kunnen) opleggen van € 500 tot en met € 200.000. Het VEKA legt ook een nieuwe termijn vast waarbinnen de verplichting alsnog moet worden nageleefd. Bij gebreke daaraan wordt opnieuw een geldboete vastgelegd, alsook opnieuw een nieuwe termijn. En zo tot in het oneindige of tot wanneer de woning voldoet.

VEKA gaat overigens in haar berekeningen uit van een gemiddelde boete van € 5.000. De handhaving verloopt efficiënt, aangezien ze kan gebeuren via de EPC-databank op quasi geautomatiseerde wijze.